Wyniki badania w 2022 r.

Czytelnicy biorący udział w badaniu odpowiadali na trzy pytania. Oto one i wyniki, jakimi zakończono sondę:

1. Czy uważa Pan/i swój stan wiedzy na temat przyczyn powstawania przestępczości za wystarczający?

Tak – 19,7 proc.

Nie – 62,6 proc.

Nie mam zdania – 17,7 proc.

2. Czy uważa Pan/i swój stan wiedzy na temat polskiego systemu prawnego i procesów legislacyjnych za satysfakcjonujący?

Tak – 19,2 proc.

Nie – 59,1 proc.

Nie mam zdania – 21,7 proc.

3. Czy uważa Pan/i że w Polsce poziom monitorowania przestrzeni publicznej w Polsce pod względem prawidłowości funkcjonowania organów państwa i innych uczestników życia publicznego jest wystarczający i gwarantujący ich właściwe działanie?

Tak – 19,7 proc.

Nie – 47,5 proc.

Nie mam zdania – 32,8 proc.

Wyniki badania w 2021 r.

Dla porównania przypominamy też wyniki z poprzedniego roku. Wówczas biorący udział w badaniu odpowiadali na trzy dokładnie te same pytania. Oto one i wyniki, jakimi zakończono sondę:

1. Czy uważa Pan/i swój stan wiedzy na temat przyczyn powstawania przestępczości za wystarczający?

Tak – 8,20 proc.

Nie – 77,05 proc.

Nie mam zdania – 14,75 proc.

2. Czy uważa Pan/i swój stan wiedzy na temat polskiego systemu prawnego i procesów legislacyjnych za satysfakcjonujący?

Tak – 6,56 proc.

Nie – 67,20 proc.

Nie mam zdania – 26,23 proc.

3. Czy uważa Pan/i że w Polsce poziom monitorowania przestrzeni publicznej w Polsce pod względem prawidłowości funkcjonowania organów państwa i innych uczestników życia publicznego jest wystarczający i gwarantujący ich właściwe działanie?

Tak – 9,84 proc.

Nie – 72,10 proc.

Nie mam zdania – 18,03 proc.

Wnioski

Wyniki ankiety wskazują na wciąż dość niski poziom wiedzy prawnej Polaków. Pocieszający jest jednak znaczący wzrost pozytywnych odpowiedzi na wszystkie trzy pytania. Największy wzrost zanotowano w przypadku odpowiedzi na pytanie o stan wiedzy na temat polskiego systemu prawnego i procesów legislacyjnych za satysfakcjonujący. W ubiegłym roku za wystarczający uznało go jedynie 6,56 proc. ankietowanych. W 2022 r. jest to już 19,2 proc.

Podobnie duży wzrost pozytywnych odpowiedzi uzyskano w przypadku pytania o stan wiedzy na temat przyczyn powstawania przestępczości. W tym roku pozytywnie oceniło go 19,7 proc. pytanych, podczas gdy rok temu – tylko 8,2 proc.

Najmniejszy wzrost pozytywnych odpowiedzi dotyczy pytania o poziom monitorowania przestrzeni publicznej w Polsce pod względem prawidłowości funkcjonowania organów państwa i innych uczestników życia publicznego. Za wystarczający i gwarantujący ich właściwe działanie uznało go 19,7 proc. ankietowanych. Rok temu było to 9,84 proc. osób biorących udział w ankiecie.

Mimo poprawiających się wskaźników we wszystkich trzech badanych kategoriach, wciąż jasno widać potrzebę kolejnych działań, które będą miały na celu wzmocnienie kontroli nad uczestnikami życia publicznego oraz stanu świadomości prawnej Polaków.

Propozycje działań

Tak jak rok temu, czytelnicy biorący udział w ankiecie mogli też w swobodny sposób odpowiedzieć na dodatkowe pytanie:

„Co według Ciebie można zrobić, by poprawić stan świadomości prawnej Polaków?”

Oto wybrane odpowiedzi wraz z charakterystyką odpowiadających osób:

• Więcej portali edukacyjnych – mężczyzna 19-50 lat z dużego miasta

• Udzielać bezpłatnych porad - mężczyzna 19-50 lat z dużego miasta

• Edukacja – kobieta 19-50 lat z małego miasta

• Wydawnictwa – osoba anonimowa

• Seminaria - mężczyzna 19-50 lat z małego miasta

• Edukacja zaczynająca się już w szkołach - kobieta 19-50 lat z małego miasta

• Edukacja w szkole, częstsze wystawianie mandatów połączone z próbą dokładnego wytłumaczenia danego paragrafu – mężczyzna 19-50 lat z dużego miasta

• Publikować wydawnictwa tłumaczące prawo. Bezpłatnie - mężczyzna 19-50 lat z dużego miasta

• Szeroko pojęta edukacja - reklamy w mediach, banery na ulicach. Programy edukacyjne na konkretne tematy, poparte przykładami z życia. Jest mnóstwo do zrobienia. Problem w tym, że Polacy interesują się prawem tylko wtedy, kiedy jest im ono do czegoś potrzebne. Na co dzień nie bo i po co? - kobieta 19-50 lat z małej wsi

• Krótkie i zwięzłe wiadomości w TV i internecie – mężczyzna 51 plus z dużego miasta

• Wydawnictwa informacyjne - mężczyzna 51 plus z dużego miasta

• Dokończyć reformę sądownictwa, prowadzić więcej akcji edukacyjnych, bezpłatnych - mężczyzna 19-50 lat z dużego miasta

• Przybliżyć ludziom wiedzę prawną - mężczyzna 19-50 lat z dużego miasta

Podsumowanie

Należy docenić stopniową poprawę stanu świadomości prawnej Polaków. To m.in. efekt coraz lepiej stanowionego prawa w naszym kraju. To jednak także efekt działań edukacyjnych i informacyjnych, takich jak funkcjonowanie portalu PoznajFakty.pl i innych tego typu przedsięwzięć, które przybliżają Polakom prawo, przebieg procesów legislacyjnych, udzielają bezpłatnych porad prawnych czy monitorują działania instytucji publicznych.

Wciąż jest jednak wiele do zrobienia. Dlatego po raz kolejny podkreślamy, że to nie koniec działań portalu PoznajFakty.pl wraz z Instytutem Audytu Obiektywizmu Medialnego w tej sprawie. W ramach projektu co roku będą prowadzone kolejne badania, które wskażą, czy ten oraz inne projekty nadal wzmacniają świadomość prawną Polaków. Porównanie wyników kolejnych badań pozwoli więc ocenić rezultaty działania projektu.

Instytut Audytu Obiektywizmu Medialnego

grudzień 2022

Artykuły powiązane

• RAPORT IAOM. Jaki jest stan świadomości prawnej Polaków? [EDYCJA 2021]