Analizy
RAPORT IAOM. Konfiskata aut pijanych kierowców. Co zakładają projektowane przepisy?
Niebawem kierowca, który został wcześniej ukarany za jazdę po pijanemu, pomyśli dwa razy zanim zdecyduje się ponownie zasiąść za kierownicą po spożyciu alkoholu. Jeżeli kontrola wykaże u takiej osoby powyżej 0,5‰ stężenia alkoholu we krwi, jej samochód zostanie skonfiskowany. Natomiast jeżeli stężenie alkoholu we krwi przekroczy 1,5‰, samochód przepadnie niezależnie od tego czy policja już wcześniej stwierdziła jazdę w stanie nietrzeźwym u prowadzącego go kierowcy. Takie sankcje wejdą w życie w ciągu trzech miesięcy, o ile wejdą w życie zmiany w Kodeksie karnym, które przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości. Ich analizę przeprowadzili eksperci Instytutu Audytu Obiektywizmu Medialnego. Oto nasz kolejny raport.
Wypadków mniej, ale wciąż zbyt dużo
Polityka, jaką rząd prowadzi w celu zwiększenia bezpieczeństwa na polskich drogach, przynosi wymierne rezultaty. Kampanie informacyjne i edukacyjne sprawiają, że wśród Polaków wzrasta poczucie odpowiedzialności w trakcie poruszania się po drogach publicznych, a zaostrzenie kar skutecznie zniechęca polskich kierowców do łamania przepisów drogowych. W konsekwencji liczba wypadków systematycznie spada. O ile w 2012 r. odnotowano 37 046 wypadków, w których zginęło 3 571 osób, a 45 792 zostało rannych, to w zeszłym roku było 22 816 wypadków, 2 245 zabitych i 26 415 rannych. Oznacza to spadek przekraczający 60%, jednak liczba ofiar nadal jest zatrważająca.
Główną przyczyną wypadków wciąż pozostaje brawurowa jazda: nieustąpienie pierwszeństwa, niedostosowanie prędkości do okoliczności i nieprawidłowe wyprzedzanie. Aby zapobiec takim nieodpowiedzialnym zachowaniom, ostatnio została drastycznie podniesiona wysokość mandatów. Świadomość ryzyka zapłacenia nawet kilku tysięcy złotych za dociśnięcie pedału gazu studzi zapędy wielu niespełnionych kierowców rajdowych, którzy mają skłonność do traktowania drogi jak toru wyścigowego.
Wiadomo jednak, że ten mechanizm nie jest skuteczny w wypadku nietrzeźwych kierowców, którzy stanowią jedno z największych zagrożeń dla bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce. Po spożyciu alkoholu człowiek traci bowiem zdolność racjonalnej oceny rzeczywistości, a im więcej wypije, tym mniej czuje się odpowiedzialny za swoje czyny. Na dodatek proporcjonalnie do wzrostu ilości trunku w organizmie danej osoby, obniżeniu ulega jej zdolność percepcji oraz czas reakcji.
Śmiertelnie niebezpieczne wybryki
9 lipca w Wieluniu pijany kierowca, przejeżdżając przez rondo, stracił panowanie nad pojazdem i uderzył w latarnię. Badanie alkomatem wykazało, że miał ponad 2‰ alkoholu w organizmie. 13 lipca w Porębie–Żegotach pijany kierowca stracił panowanie nad pojazdem i uderzył w ogrodzenie jednej z posesji. Alkomat wskazał ponad 3,5‰ promila alkoholu w wydychanym powietrzu. 18 lipca w Boszkowie–Letnisku jadący z nadmierną prędkością pijany kierowca stracił panowanie nad pojazdem, zjechał na pobocze i na oczach policjantów uderzył w przydrożny słup energetyczny. Po sprawdzeniu jego stanu trzeźwości okazało się, że miał w organizmie prawie 2‰ alkoholu. 19 lipca w Sosnowcu na parkingu pijany kierowca staranował cztery samochody. Kontrola wykazała ponad 2,2‰ alkoholu w organizmie sprawcy. 22 lipca w Przeworsku pijany kierowca wjechał w elewację budynku i uszkodził zaparkowane auto. Miał ponad 2,5‰ alkoholu w organizmie. Tego samego dnia w Łężycach pijany kierowca stracił panowanie nad samochodem, zjechał z jezdni, po czym jego pojazd uderzył w drzewo. Badanie alkomatem wykazało ponad 2‰ alkoholu w jego organizmie. Wiózł żonę i troje dzieci. 24 lipca w Godziszewach pijany kierowca stracił panowanie nad samochodem i wjechał do rowu. W chwili zdarzenia w organizmie miał blisko 3‰ alkoholu.
29 lipca w Czerwionce-Leszczynach pijany kierowca utracił panowanie nad pojazdem i wjechał w betonowe schody, a następnie w przydrożne tuje. Miał 3‰ alkoholu we krwi. Tego samego dnia w Mikoszewie policjanci wezwali do zatrzymania kierowcę, który pędził w terenie zabudowanym z prędkością 95 km/h. Podczas hamowania kierujący stracił panowanie nad pojazdem i uderzył w znak drogowy. Okazało się, że mężczyzna był nietrzeźwy – miał ponad 2‰ alkoholu w organizmie. 30 lipca na drodze pomiędzy Mławą a Ciechanowem pijany kierowca stracił panowanie nad samochodem, zaczął jechać zygzakiem, a ostatecznie dachował w rowie. Następnie mężczyzna próbował uciec z pojazdu, jednak zatrzymali go inni kierowcy. Kontrola wykazała, że miał we krwi 0,7‰ alkoholu, a wcześniej sąd zakazał mu prowadzenia pojazdów. Również 30 lipca w Nowej Soli pijany kierowca wjechał w witrynę salonu kosmetycznego. Później uciekł razem z pasażerem, którego przewoził. Dzięki informacjom od świadków zdarzenia udało się dotrzeć do sprawcy. Okazało się, że kierowca miał w organizmie 1,3‰ alkoholu. 4 sierpnia w Abramowie nietrzeźwy kierowca ostatniej chwili zauważył zakręt i skrzyżowanie, zjechał na pobocze, uszkodził znak drogowy i wbił się w ogrodzenie jednej z posesji. Miał ponad 1‰ alkoholu w organizmie.
Alkoholowa ruletka
Opisane incydenty to tylko kilkanaście przykładów spośród wielu podobnych sytuacji, które miały miejsce w ciągu mijającego miesiąca. Pozwalają one uzmysłowić sobie jak niebezpiecznym zachowaniem jest prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu. Wystarczy jednak odrobina wyobraźni, żeby zdać sobie, że każdy z tych nieodpowiedzialnych wybryków mógł zakończyć się tragicznie – nie tylko dla nietrzeźwych kierowców, lecz także dla przewożonych przez nich pasażerów oraz dla innych użytkowników drogi. Tak niestety stało się 18 maja w miejscowości Przypki k. Tarczyna, kiedy pijany kierowca wjechał w grupę czternastu rowerzystów, po czym uciekł z miejsca zdarzenia. Wówczas cztery osoby zostały poważnie ranne, a jedna z nich zmarła w szpitalu. Ujęty po kilku godzinach sprawca wciąż jeszcze miał 1‰ alkoholu w organizmie. Tragiczne skutki miał również wypadek, do którego doszło 6 lipca w miejscowości Osiek Mały. Pijany kierowca zabił na przejściu dla pieszych siedemnastolatkę. Miał ok. 1‰ alkoholu w organizmie.
Wyniki badań jasno pokazują jak bardzo wzrost stężenia alkoholu we krwi kierującego zwiększa prawdopodobieństwo spowodowania wypadku drogowego: przy stężeniu 0,5‰ dwukrotnie, przy stężeniu 0,8‰ czterokrotnie, przy stężeniu 1,0‰ siedmiokrotnie, a przy stężeniu 1,5‰ aż trzydziestosześciokrotnie! Statystyki pokazują też jasno, że w wypadkach, do których doszło z winy nietrzeźwych kierowców niebezpieczeństwo wystąpienia ofiar śmiertelnych jest znacznie wyższe (1 ofiara przypada średnio na 7 wypadków) niż w pozostałych przypadkach (1 ofiara na 10 wypadków).
Czas na odpowiedzialność
Jeżeli zatem ktoś zdecyduje się prowadzić samochód pozostając pod wpływem alkoholu, powinien ponieść konsekwencje stosowne do zagrożenia, jakie stwarza na drodze. Już teraz za kierowanie samochodem w stanie nietrzeźwości grozi do dwóch lat pozbawienia wolności, wysoka grzywna i sądowy zakaz kierowania pojazdem. Dzięki zmianom wprowadzanym z inicjatywy Ministerstwa Sprawiedliwości ma obowiązywać wydłużona kara – za spowodowanie ciężkich obrażeń lub śmierci, nietrzeźwy kierowca będzie mógł zostać skazany na 16 lat pozbawienia wolności. W przypadku uszczerbku na zdrowiu kara będzie wynosiła minimum 3 lata więzienia, a za spowodowanie śmierci przynajmniej 5 lat pozbawienia wolności.
Ponadto, pijani kierowcy będą musieli liczyć się z konfiskatą samochodu, o ile kontrola obecności alkoholu w ich organizmie wykaże powyżej 1,5‰. Natomiast recydywiści, a więc osoby nie po raz pierwszy złapane na prowadzeniu samochodu pod wpływem alkoholu, utracą auto jeżeli będą miały 0,5‰ promila alkoholu we organizmie. Jeśli sprawca wypadku spowoduje go kierując samochodem, który nie jest jego własnością, sąd będzie orzekał przepadek kwoty stanowiącej równowartość pojazdu sprzed wypadku.
Miejmy nadzieję, że reforma kodeksu karnego przewidująca przedstawione zmiany wejdzie w życie, skutecznie zniechęcając kierowców do siadania za kierownica po spożyciu alkoholu. Dzięki temu liczba wypadków ulegnie dalszej redukcji, a więc wielu kierowców, pasażerów i pieszych uczestników ruchu zachowa życie i zdrowie.
Instytut Audytu Obiektywizmu Medialnego
sierpień 2022
Artykuły powiązane
INNE Z TEJ KATEGORII
